6 tháng đầu năm 2022 xuất khẩu tôm đạt 2,3 tỷ USD, tăng 33% so với cùng kỳ. Uớc cả năm xuất khẩu tôm có thể đạt từ 4 – 4,5 tỷ USD. Như vậy, liệu ngành tôm có thể đạt xuất khẩu 8 hay 10 tỷ USD vào năm 2025?
Tại Hội nghị "Phát triển ngành tôm Việt Nam" tổ chức ngày 6/2/2017 ở tỉnh Cà Mau, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (nay là Chủ tịch nước) định hướng và giao nhiệm vụ phấn đấu đến năm 2025 xuất khẩu tôm đạt 10 tỷ USD.
Nhắc đến mục tiêu trên ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, khi đó VASEP cũng xin quan điểm rằng mục tiêu 10 tỷ USD là rất khó thực hiện nhưng 8 tỷ USD là có thể.
Năm 2022, xuất khẩu tôm ước đạt trên 4 tỷ USD, nếu khả quan hơn có thể là 4,5 tỷ USD, như vậy còn thiếu 3,5 tỷ USD nữa mới đạt 8 tỷ USD như yêu cầu của VASEP, còn theo đích của Chính phủ thì thiếu tới 5,5 tỷ USD.
Trên thế giới hiện có 4 cường quốc sản xuất và xuất khẩu tôm, gồm: Ecuador, Ấn Độ, Việt Nam và Indonesia.
Ecuador đang đứng đầu thế giới về sinh sản với hơn 1 triệu tấn tôm vật liệu/năm, nhưng chỉ xuất khẩu khoảng 5 tỷ USD/năm, trong khi Việt Nam sinh sản khoảng 900 ngàn tấn tôm vật liệu/năm.
Vậy nếu muốn xuất khẩu 10 tỷ USD tôm, Việt Nam phải tăng sản lượng lên gấp đôi và thị phần tăng gấp 3 lần giờ, trong khi nhu hố tiêu thụ tôm trên thế giới chỉ tăng khoảng 5% năm.
dịch vụ vận chuyển gạo quá xa vời - Ảnh 1." title="đích 10 tỷ USD xuất khẩu tôm còn quá xa vời - Ảnh 1." photoid="469323648184139776" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký VASEP
"Xét về tôm giá trị gia tăng thì Việt Nam đang chiếm ưu thế và dẫn đầu thế giới, nhưng thị phần tôm giá trị gia tăng chẳng thể tăng mãi được. Công nghệ làm tôm giá trị gia tăng không có gì phức tạp nên Ấn Độ cũng hội tụ vào, sắp tới Việt Nam sẽ phải cạnh tranh với tôm giá trị gia tăng của Ấn Độ.
nên, để đạt được đích xuất khẩu 10 tỷ USD tôm thật sự không dễ, bởi chỉ còn ba năm nữa là đến năm 2025 trong khi toàn ngành phấn đấu con số 8 tỷ USD cũng đã hụt hơi rồi", Tổng thư ký VASEP phân tích.
Theo ông Hoè, bên cạnh thị trường xuất khẩu cũng cần tính đến thị trường 100 triệu dân trong nước, cộng với nhu cầu tôm cho ngành du lịch, nhà hàng, khách sạn … đang tiêu thụ lượng tôm không nhỏ.
Sự tăng trưởng thị trường tôm nội địa về mặt giá trị lớn hơn, nhanh hơn so với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu, thành thử, khi tính tổng giá trị của ngành tôm phải cộng giá trị của 2 thị trường này vào chuỗi giá trị ngành hàng tôm, không tách bạch như giờ.
3 cường quốc tôm chia nhau 50% thương nghiệp tôm toàn cầu
Tổng thương nghiệp xuất khẩu ngành tôm toàn cầu hiện ngót 30 tỷ USD và mức tăng trưởng là khoảng 5%/năm. Trong 4 nhà nước dự vào miếng bánh này, gồm Ecuador, Ấn Độ, Việt Nam và Indonesia, thì lợi thế chưa nghiêng hẳn về bên nhà nước nào.
Ecuador và Ấn Độ có lợi thế hơn Việt Nam về tổ chức sinh sản cơ sở hạ tầng, có công nghệ và hệ thống nuôi tôm tụ hợp nên giá thành rất cạnh tranh. Riêng Ấn Độ còn có lợi thế về nguồn vật liệu nông nghiệp để làm thức ăn nuôi tôm.
Hiện Ấn Độ và Ecuador xuất khẩu khoảng 5 tỷ USD/năm, Việt Nam xuất khẩu hơn 4 tỷ USD/năm và đang phấn đấu lên 5 tỷ USD. 3 quốc gia này đã chia nhau một nửa thương mại xuất khẩu toàn cầu.
"Việt Nam sản cách lấy hàng từ trung quốc về việt nam xuất khoảng 900.000 tấn tôm vật liệu/năm, trừ tiêu tủ điện thụ nội địa còn lại 600.000 tấn phục vụ xuất khẩu, và vấn đề hiện là làm sao đưa sản lượng tôm nuôi trong nước tăng lên một cách ổn định, bền vững để tạo lòng tin cho người nuôi rằng họ nuôi là sẽ thắng như vậy sẽ tăng được sản lượng", ông Hoè nói.
Ông Trần Văn Phẩm – Thành viên HĐQT, Tổng giám đốc Stapimex
Với góc nhìn của một doanh nghiệp xuất khẩu tôm lâu năm ông Trần Văn Phẩm – Thành viên HĐQT, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thủy sản Sóc Trăng (Stapimex) cho rằng, để xuất khẩu tôm đạt 8 tỷ USD hay 10 tỷ USD là không khó nhưng với điều kiện.
Thứ nhất, quốc gia phải đầu tư thủy lợi nội đồng, cơ sở hạ tầng nuôi, vốn nuôi cho nông dân, cả kỹ thuật nuôi và công nghệ nuôi tôm, có như vậy mới phải phát triển vùng nuôi tôm bền vững. Ngành công nghiệp phụ trợ, các sản phẩm phụ trợ cho ngành tôm cũng phải quan hoài, vì hiện vớ đều du nhập có giá thành rất cao, kế đến là vấn đề về người cần lao.
Thứ hai, Chính phủ cần giảm thuế nhập cảng tôm vật liệu từ 30% bây chừ xuống còn 0%, khi đó doanh nghiệp sẽ tăng nhập khẩu tôm từ Ecuador, Ấn Độ để chế biến xuất khẩu.
Các nhân tố cốt lõi quyết định ngành tôm phát triển là cần sự đầu tư đúng mức, đồng bộ và kịp thời từ Chính phủ. ngoại giả, các kế hoạch thúc đẩy thương mại, mở mới thị trường, các sản phẩm tôm phải như thế nào để tôm Việt Nam tạo được vị trí trên thị trường.
Theo Nguyễn Huyền
BizLive